İSTATİSTİK ÜZERİNE

İstatistik kelimesine çoğunlukla iki anlam yükleriz. Bunlardan ilki rakamlar, sayılar ya da sayısal gerçekleri ifade eder. Örneğin maç istatistikleri ya da istatistiklere göre şöyledir diye kurulan cümleler. İkinci olarak aşağıda bir tanımlamasını vereceğimiz bilim olan istatistiği anlarız.

Hepimiz hayatımızın bir çok anında gelecekle ilgili çeşitli kararlar almak zorunda kalmışızdır. Seçenekler arasından hangisinin doğru ya da uygun olacağını önceden kesin olarak bilemediğimiz bir karar anında eldeki bilgiyi kullanırız. Aslında bu bilgi, farkındayızdır ya da değilizdir, topladığımız verinin ürünüdür. Sonuçta karşımıza çıkan ve çözülmeyi bekleyen bir belirsizliği makul adımlarla çözüme kavuştururuz. İstatistik, insanların belirsizlik karşısında takındığı bu tavrı matematik temelli kurallarla tanımlayarak apayrı bir disiplin olmuştur.

Öte yandan farklı disiplinlerden deneysel ya da gözlemsel çalışmalar çoğunlukla bir araştırma sorusuyla başlar. Bu soru araştırmacının merak ettiği bir konu hakkında olabileceği gibi yerleşmiş bir inanış hakkında da olabilir. Araştırmacı ilgilendiği konu hakkındaki bir iddiayı (hipotezi) ya da yerleşik inanışın gerçekten de öyle olup olmadığını veriye dayalı olarak test eder. Sonuçta eğer istatistiksel kurallara göre verinin iddiayı desteklediğine karar verilirse iddia büyük olasılıkla doğrudur denir, aksi halde iddiayı destekleyecek yeteri derecede örneklem delilinin olmadığı sonucuna varılarak iddia reddedilir.

Elbette istatistiksel çalışmalar sadece hipotezler test etmekten oluşmaz. Buna gelene kadar veriyi üreten değişkenlerin iyi tanımlanması, iyi bir deney tasarımının yapılması ve verinin düzgün toplanışı da önemlidir.

Özetle istatistik, belirsizlik durumunda en uygun ve makul kararlar almamıza yönelik veri toplanması, özetlenmesi ve analizi için gerekli yöntemleri sağlayan bir bilim disiplinidir denilebilir.